Uyku Nedir?


“Siz bilinçaltınızı bilince dönüştürene kadar, o sizin hayatınızı yönlendirecek ve siz ona kader diyeceksiniz.” Carl Gustav Jung


Uykunun sözlük tanımı: “Dış uyaranlara karşı bilincin tümden ya da bir bölümünün yittiği, tepki gücünün zayıfladığı ve her türlü etkinliğin büyük ölçüde azaldığı doğal dinlenme durumu” şeklindedir.


Uyku tüm canlıların doğal dinlenme biçimi olmakla beraber tam anlamıyla şuursuzluk olarak nitelendirilemez. İnsanın kulağı uykudayken duyar. Bu nedenle dış uyaranlardan etkilenmeye devam eder.  


Uykuyu bilimsel olarak tanımlayacak olursak: Uyku, belirli bir uyarı eşiğinin altında olan dış uyaranlara yönelik tepkilerin büyük oranda baskılandığı, bilincin neredeyse tamamen kapalı olduğu, istemli kas faaliyetlerinin bazı istisnalarla birlikte baskılandığı ancak özellikle beynin ve hormonel sistemin son derece aktif olduğu, vücudun genel olarak dinlendirilmesi, bakımının yapılması, sorunlarından arındırılması ve süreçlerin düzenlenmesi için genellikle günlük olarak kendini tekrar eden bilişsel ve sinirsel bir algı durumudur.

Greek kültüründen aktarılan felsefi kültürün etkisiyle erken dönemlerden itibaren uyku ve rüya İslam düşünürlerinin konuları arasında yer almıştır. Bazı İslam düşünürlerinin eserlerinde uyku ve rüya ruhla (nefis) ilgili bir durumdur. Canlı olduğu halde beş duyusunun hiç biriyle hissetmeyen bir kişinin uyuduğu söylenir.Uyku ‘ nefsin bütün duyularını kullanmayı bırakması ve sağlıklı normal canlının doğal duyularını kullanmama hali’ diye tanımlanabilir. 

İbni Sina’ya göre uyanıklık nefsin duyu organlarını kendi isteğiyle kullanması hali, uyku da bu halin yokluğu, nefsin dış duyulardan iç duyulara yönelmesidir. Yorgunluk, bedeni, zihinsel ve korku gibi psikolojik sebepler yanında düşünceler de uykuya yol açabilir. Bu durumda beyin ısınarak bedendeki nemleri kendine doğru çekip ıslanmakta bunun etkisiyle uyku üretmektedir. Filozofa göre beden sağlığı yerinde ve hatırlama gücü iyi işleyen kimselerin nefislerine uykuda ve uyanıkken fizik ötesi bilgiler gelebilir.

“Dünya bir tür uyku, burada olup bitenlerde bir tür rüyadır. Ve insanlar öldüklerinde bu uykudan uyanmış olacaklardır.”
Gazali